Omnibus dla biznesu przegłosowany w PE

W głosowaniu, które odbyło się w czwartek 13 listopada br., posłowie Parlamentu Europejskiego przyjęli swoją pozycję w sprawie uproszczenia obowiązków związanych z raportowaniem zrównoważonego rozwoju oraz należytej staranności w biznesie. Za przyjęciem stanowiska opowiedziało się 382 europosłów, przeciw było 249, a 13 wstrzymało się od głosu.

O pakiecie uproszczeń pisaliśmy w tekście „PE -głosowanie nad kolejnymi uproszczeniami”

Raportowanie zrównoważonego rozwoju

Posłowie uznali, że obowiązek raportowania powinien dotyczyć tylko największych przedsiębiorstw, poprzez wprowadzenie następujących kryteriów: średnio ponad 1 750 pracowników oraz roczny obrót netto przekraczający 450 mln EUR. 
Dodatkowo:

  • Standardy raportowania mają być uproszczone, wymagając mniejszej liczby danych jakościowych.
  • Raportowanie sektorowe (czyli specyficzne dla danej branży) zostałoby uczynione dobrowolnym. 
  • Mniejsze przedsiębiorstwa mają być chronione – ich większe partnerzy biznesowi nie będą mogli żądać od nich więcej informacji niż sama norma przewiduje jako dobrowolna.

Należyta staranność (due diligence)

W zakresie obowiązków związanych z due diligence, które mają chronić pracowników, środowisko i prawa osób trzecich w łańcuchach dostaw, Parlament zaproponował znaczne ograniczenia:

  • Obowiązki miałyby dotyczyć tylko bardzo dużych korporacji – tych mających > 5 000 pracowników i roczny obrót netto > 1,5 mld EUR. 
  • Firmy te miałyby stosować podejście oparte na ryzyku — identyfikować i monitorować negatywne skutki dla ludzi i planety, ale nie systematycznie żądać informacji od wszystkich swoich mniejszych partnerów łańcucha dostaw. Żądanie informacji byłoby możliwe tylko jako „ostatni środek”. 
  • Z obowiązku przygotowania planu transformacji modelu biznesowego zgodnego z Porozumienie Paryskie (Paris Agreement) wyłączono firmy objęte tym prawem.
  • Odpowiedzialność za naruszenia byłaby na poziomie krajowym (członkowskich państw), a nie unijnym, i firmy naruszające przepisy musiałyby w pełni naprawić szkody poniesione przez ofiary. 

Nowy cyfrowy portal dla firm

Parlament zażądał, aby Komisja Europejska uruchomiła cyfrowy portal, na którym przedsiębiorstwa będą miały dostęp za darmo do wzorów, wytycznych i informacji na temat wszystkich wymogów raportowych UE. Portal ma działać jako uzupełnienie European Single Access Point (ESAP). 

Kontekst i tło

Zmiany wpisują się w szerszy pakiet uproszczeń, znany jako pakiet „Omnibus I – Sustainability”, który został przedstawiony przez European Commission w dniu 26 lutego 2025 r. 
Celem tego pakietu jest ograniczenie biurokracji, uproszczenie reguł dla przedsiębiorstw oraz zwiększenie konkurencyjności gospodarki UE. 

Warto zauważyć, że wcześniejsze przepisy (np. Directive EU 2022/2464 w sprawie raportowania zrównoważonego rozwoju – CSRD) przewidywały znacznie szerszy zakres obowiązków dla firm i znaczący krok w ochronie praw osób konsumenckich – w tym prawa do informacji i prawa do bezpieczeństwa.

Co dalej?

  • Rozpoczną się negocjacje między Parlamentem, Radą UE i Komisją — przewidziane na 18 listopada. Celem jest sfinalizowanie tekstu legislacyjnego do końca 2025 roku. 
  • Przedsiębiorstwa, którym zmieniono próg lub zakres obowiązków, powinny przygotować się na zmianę warunków; mniejsze firmy mogą uzyskać ulgę, ale także tracą część przewidywalności.
  • Firmy spełniające nowe wysokie progi (ponad 1 750 pracowników lub > 5 000 w przypadku due diligence) nadal muszą podlegać surowym wymaganiom.
  • Uruchomienie wspomnianego portalu cyfrowego może stać się kluczowe jako narzędzie wsparcia dla firm w całej UE.
  • Z perspektywy politycznej i społecznej pojawiają się głosy krytyczne – wskazujące, że uproszczenia mogą prowadzić do „rozwadniania” regulacji w obszarze praw człowieka i środowiska.

Komentarz dziennikarz Politico

W tekście Politico.EU Marianne Gros i Max Griera wskazują, że wynik głosowania pokazuje gotowość Europejskiej Partii Ludowej (EPP) do porzucenia dotychczasowych centrowych sojuszników. Jak pisze Politico „Skrajnie prawicowe grupy Patriots oraz Europe of Sovereign Nations zagłosowały za poprawkami EPP, które poparli także prawicowi Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy (ECR).

Siedemnastu europosłów z liberalnej grupy Renew Europe oraz piętnastu z grupy Socjalistów i Demokratów również wyłamało się i poparło prawicową wersję ustawy.

„Sojusz EPP ze skrajną prawicą stworzy jedynie jeszcze większą niestabilność w Europie i utrudni większości von der Leyen realizację europejskiej agendy” — powiedziała główna negocjatorka Zielonych, Kira Marie Peter-Hansen. „Dzisiejsze głosowanie to smutny moment dla naszych europejskich wartości”. Sama Ursula von der Leyen jest członkinią EPP.

Przed głosowaniem przewodniczący EPP Manfred Weber powiedział POLITICO: „Obiecaliśmy wyborcom ograniczenie zbędnej biurokracji — i tak zrobimy. W tym głosowaniu nie chodzi o nic innego”.

Jednak negocjator grupy Socjalistów i Demokratów René Repasi nie zgodził się z takim tłumaczeniem, posuwając się nawet do odniesienia do lat 30. XX wieku, gdy konserwatyści w Niemczech zerwali współpracę z socjaldemokratami i weszli do rządu z nazistami.

„To doprowadziło do dojścia Adolfa Hitlera do władzy” — powiedział Repasi w rozmowie z POLITICO. — „Więc proszę, opamiętajmy się i nie powtarzajmy błędów przeszłości”.

Mary Khan-Hohloch, niemiecka europosłanka i członkini skrajnie prawicowej Alternatywy dla Niemiec, skomentowała: „Dziś jest historyczny dzień dla niemieckich i europejskich firm oraz dla demokracji. Wraz z upadkiem kordonu sanitarnego większość po prawej stronie sceny politycznej zdołała osłabić szkodliwe przepisy Zielonego Ładu i zapewnić naszym przedsiębiorstwom niezbędną ulgę”.

Europejska Partia Ludowa tworzy nowy sojusz z prawicą?

Nowy sojusz Europejskiej Partii Ludowej pokazuje, że największa siła polityczna w Unii Europejskiej idzie na nowe, ryzykowne kompromisy aby osiągać swoje cele i zdobywać poparcie dla propozycji legislacyjnych. Trzeba zaznaczyć, że proponowane uproszczenia mają negatywne konsekwencje dla jakości życia obywateli UE i środowiska naturalnego, więc w niedalekiej przyszłości niezadowolenie obywateli będzie rosło. Kiedy tylko wąska grupa uprzywilejowanych przedstawicieli biznesu odnosi korzyści cenę ponoszą szerokie grupy społeczne. Działania EPP są więc krótkowzroczne i wzmocnią prawą stronę sceny politycznej kosztem samej Europejskiej Partii Ludowej.

Źródło: Parlament Europejski oraz Politico.EU

Photo: unsplash, Patrick Hendry

Udostępnij:

Czytaj także