Czy Deklaracja z Belém otworzy nowy rozdział w polityce klimatycznej?

Bonn, 18 czerwca 2025 r. – na tle trwających przygotowań do szczytu klimatycznego COP30 w Brazylii, ponad 100 organizacji, samorządów i instytucji z całego świata wyraziło poparcie dla nowej globalnej inicjatywy – Deklaracji z Belém w sprawie diet opartych na roślinach. Dokument, zaprezentowany podczas sesji organów pomocniczych Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (UNFCCC), przedstawia diety roślinne jako jedno z kluczowych narzędzi łagodzenia skutków zmian klimatu.

Podpisana przez ponad 100 sygnatariuszy, w tym organizacje takie jak Green REV Institute, ProVeg International, Plant Based Treaty, GFI Brazil i miasto West Hollywood, Deklaracja z Belém stanowi jednoznaczne wezwanie do uznania wpływu systemów żywnościowych – zwłaszcza rolnictwa zwierzęcego – na zmiany klimatu. Jej autorzy apelują o pilne wprowadzenie Krajowych Planów Działań na rzecz Żywności Roślinnej, które mają stać się podstawą strategii klimatycznych na kolejne lata.

Według badań, rolnictwo zwierzęce odpowiada nawet za 20% globalnych emisji gazów cieplarnianych i ponad 30% emisji metanu pochodzenia antropogenicznego. W porównaniu z tym, żywność roślinna emituje znacznie mniej gazów cieplarnianych i zużywa mniej zasobów naturalnych, takich jak ziemia i woda. – Systemy żywnościowe, a zwłaszcza produkcja zwierzęca, wciąż pozostają na marginesie debaty klimatycznej – komentuje dla Vegenomist Enric Noguera z Plant-Based Treaty. – Ta inicjatywa to ważny krok w kierunku zmiany tego stanu rzeczy i budowy bardziej zrównoważonej przyszłości.

Deklaracja zwraca uwagę na konieczność dostosowania polityki żywnościowej do realiów różnych regionów świata. Podkreśla znaczenie ochrony roślinnych tradycji kulinarnych w krajach Globalnego Południa oraz potrzebę ograniczenia nadmiernej konsumpcji mięsa w uprzemysłowionych państwach Globalnej Północy. Sygnatariusze dokumentu przekonują, że zmiana globalnych wzorców żywieniowych może przynieść istotne korzyści dla klimatu, zdrowia publicznego i bezpieczeństwa żywnościowego.

Kluczowym celem inicjatywy jest nie tylko uzyskanie szerokiego poparcia społecznego, ale również konkretne działania polityczne. Dlatego sygnatariusze apelują o uwzględnienie diet roślinnych w politykach klimatycznych oraz o zapewnienie odpowiednich środków finansowych na wdrażanie Krajowych Planów Działań. Plany te mają być gotowe do prezentacji podczas COP32 w 2027 roku, co pokazuje długofalowe podejście i realną strategię zmian.

Pre-COP30 w Bonn potrwa do 26 czerwca. W dwutygodniowych negocjacjach bierze udział około 3000-4000 delegatów z całego świata. Jest to istotny moment w międzynarodowym kalendarzu klimatycznym – nie tylko jako etap przygotowań do szczytu w Belém, ale również jako sygnał, że tematy dotąd marginalizowane – jak rola systemów żywieniowych – zaczynają zajmować należne im miejsce w globalnych negocjacjach. Diety roślinne, jak pokazuje Deklaracja z Belém, mogą okazać się nie tylko modą, ale jednym z filarów przyszłej polityki klimatycznej.

Photo: Isabela Castilho | COP30 Brasil Amazonia