Unia Europejska finansuje kryzys klimatyczny

Unia Europejska przeznacza miliardy euro na wspieranie rolnictwa. Zdecydowana większość tych środków trafia nie tam, gdzie powinna. Jak wynika z raportu Changing Markets Foundation, aż 82% dopłat rolnych kierowanych jest do przemysłu hodowlanego, który jest największym źródłem metanu – jednego z najbardziej szkodliwych gazów cieplarnianych w europejskim systemie żywnościowym. Tymczasem rolnictwo roślinne otrzymuje aż 1200 razy mniej wsparcia.

To nie tylko marnotrawstwo pieniędzy publicznych, ale także działanie, które utrudnia realizację celów klimatycznych UE. System dopłat zamiast wspierać zrównoważoną transformację, utrwala dominację przemysłowej hodowli, przyczyniając się do niszczenia klimatu, zdrowia publicznego i upadku małych gospodarstw.

Z danych wynika, że aż 302,8 miliarda euro rocznie – czyli niemal 1 euro z każdych 4 wpłacanych do budżetu UE – trafia do przemysłowego sektora mięsa i nabiału. Tymczasem eksperci, organizacje społeczne, a nawet unijni doradcy od lat apelują o gruntowną zmianę tego modelu i skierowanie wsparcia na rzecz zdrowego oraz zrównoważonego systemu żywnościowego. Jak ujawnia raport The New Merchants of Doubt przygotowany przez Changing Markets Foundation, lobby przemysłu mięsnego i mleczarskiego skutecznie blokuje wszelkie próby reformy, stosując sprawdzone techniki znane z działalności koncernów paliwowych i tytoniowych: intensywny lobbing, dezinformację, zastraszanie, a także wykorzystywanie globalnych kryzysów – takich jak wojna w Ukrainie – do utrzymania status quo.

Przemysłowa hodowla to nie tylko problem klimatyczny. To także główne źródło emisji metanu, gazu cieplarnianego o wielokrotnie silniejszym działaniu niż dwutlenek węgla. Nadmierne spożycie mięsa i produktów wysokoprzetworzonych negatywnie wpływa na zdrowie publiczne. Jednocześnie zwiększa zależność Europy od importowanej paszy i stanowi poważne zagrożenie dla bytu małych rolników, którzy coraz częściej zmagają się ze skutkami zmian klimatycznych oraz niesprawiedliwą konkurencją na rynku.

Tymczasem przestawienie się na bardziej roślinny model żywienia mogłoby przynieść ogromne korzyści – od oszczędności sięgających nawet 1,3 biliona euro rocznie, przez znaczące zmniejszenie kosztów opieki zdrowotnej, po możliwość wykarmienia czterokrotnie większej liczby ludzi przy tym samym zużyciu ziemi. Co więcej, taki model wzmacnia odporność rolnictwa na skutki globalnego ocieplenia.

W petycji wspieranej przez Changing Markets Foundation oraz ponad 130 organizacji społeczeństwa obywatelskiego, Unia Europejska jest wzywana do postawienia zdrowego i zrównoważonego systemu żywnościowego na nowo w centrum politycznej debaty, wyznaczenia ambitnych celów redukcji zanieczyszczeń oraz odejścia od przemysłowej hodowli. Wezwanie obejmuje również konieczność reformy Wspólnej Polityki Rolnej tak, aby pieniądze podatników wspierały realne rozwiązania, a nie pogłębiały problemy. Kluczowe jest również wdrożenie zasady „zanieczyszczający płaci”, by to zdrowie ludzi i przyszłość planety, a nie interesy wielkich korporacji, stały się priorytetem europejskiej polityki.

Przyszłość unijnej polityki żywnościowej zależy w dużej mierze od tego, które głosy zostaną w tej debacie uwzględnione – czy będą to postulaty społeczeństwa obywatelskiego i środowisk eksperckich, czy też interesy wpływowych grup lobbystycznych.

Pełna treść petycji dostępna pod linkiem: https://action.wemove.eu/sign/2024-07-big-meat-petition-EN/

Photo: Deny Hill / Unsplash