Greenwashing – jak rozpoznać nieuczciwe praktyki przemysłu spożywczego?

Globalny przemysł spożywczy coraz sprawniej kreuje swój wizerunek jako zrównoważony, etyczny i przyjazny dla klimatu. Etykiety z hasłami takimi jak eko, zielony, naturalny czy neutralny dla klimatu stały się potężnym narzędziem marketingowym, przyciągającym konsumentów i konsumentki. Rzeczywistość jednak często wygląda zupełnie inaczej. Według Edelman Trust Barometer 2023, aż 42% konsumentów na całym świecie zetknęło się z produktami reklamowanymi jako „zielone” lub „ekologiczne”, które nie spełniały składanych obietnic. To zjawisko, określane mianem greenwashingu, podważa zaufanie osób konsumenckich, spowalnia realne zmiany systemowe i blokuje prawdziwe działania na rzecz zrównoważonej przyszłości.

O tym, jak demaskować greenwashing i jak przeciwdziałać tego rodzaju manipulacjom, rozmawiać będą uczestniczki i uczestnicy panelu Behind the Green Curtain: Food Industry’s Marketing Tricks, który odbędzie się w ramach tegorocznej edycji European Vegan Summit  (9–11 września, online).

Na portalu „Bezpieczna Żywność” 6 sierpnia 2025 roku opublikowaliśmy artykuł, w którym opisaliśmy działania UOKiK wobec czterech dużych firm oskarżonych o greenwashing: Allegro Polska, DHL eCommerce Poland, DPD Polska oraz InPost.

Allegro prowadziło akcję „Sadzimy drzewa za odbiór przesyłek w Allegro One”, która w przekazie marketingowym sugerowała, że każde odebrane zamówienie równa się posadzeniu drzewa. W praktyce sadzenie następowało dopiero po spełnieniu dodatkowego, słabo komunikowanego warunku w postaci „internetowej dedykacji”. UOKiK uznał, że konsument nie miał realnego wpływu na efekt akcji, mimo że reklamy sugerowały coś zupełnie innego.

Podobnie wyglądała sytuacja w przypadku DHL, który promował odbiór przesyłek w tzw. „ECO POP-BOX” jako rozwiązanie ekologiczne. Tymczasem firma nadal opiera się głównie na flocie pojazdów spalinowych, a dodatkowe działania – takie jak sadzenie drzew, sprzątanie rzek czy ustawianie uli – miały charakter raczej symboliczny niż systemowy.

To zaledwie dwa z wielu przykładów pokazujących, jak greenwashing przybiera konkretne formy – od kampanii opartych na pozornym działaniu po symbole bez realnego znaczenia – i jakie konsekwencje mogą z tego wynikać, gdy w grę wchodzi interwencja instytucji publicznych.

Podczas panelu ekspertki i eksperci z różnych dziedzin przyjrzą się bliżej mechanizmom greenwashingu stosowanym w branży spożywczej. Ocenią skuteczność obecnych regulacji prawnych oraz zastanowią się, jakie nowe rozwiązania mogą wzmocnić przejrzystość i ochronę konsumentów i konsumentek.

Rozmowa skupi się na kwestiach związanych z odpowiedzialnością przemysłu spożywczego. Wśród poruszanych tematów znajdą się m.in.: strategie marketingowe wprowadzające konsumentów w błąd pod pozorem troski o środowisko, luki i ograniczenia obowiązujących regulacji prawnych, doświadczenia organizacji i ruchów społecznych w walce z nieuczciwymi praktykami oraz propozycje systemowych zmian mogących zwiększyć odpowiedzialność branży spożywczej.

Dyskusję poprowadzi Kamila Kadzidłowska, Wiceprezeska i współzałożycielka ruchu Rodzice dla Klimatu. Jest działaczką społeczną na rzecz sprawiedliwej transformacji i praw dziecka, a jej interdyscyplinarne doświadczenie obejmuje afrykanistykę, stosunki międzynarodowe, reżyserię dokumentalną, politykę klimatyczną i przywództwo polityczne.

Kamila Kadzidłowska od lat inicjuje debaty wysokiego szczebla dotyczące klimatu, zdrowia, demokracji oraz roli mediów w walce z dezinformacją i greenwashingiem. Jako ekofeministka i sojuszniczka praw zwierząt zwraca szczególną uwagę na etyczne aspekty systemu żywnościowego, a poprzez działalność edukacyjną i rzeczniczą promuje zmiany systemowe na rzecz przyszłych pokoleń.

Rozmówcami i rozmówczyniami Kamili Kadzidłowskiej będą:

• Christine Ball-Blakely – starsza radczyni prawna w Animal Legal Defense Fund, wykorzystująca prawo środowiskowe do walki z wykorzystywaniem zwierząt tzw. hodowlanych; wcześniej prawniczka federalna.
• Matteo Cupi – Wiceprezes na Europę i Dyrektor Wykonawczy we Włoszech w Animal Equality, od ponad 20 lat działający na rzecz zwierząt i współtworzący kluczowe inicjatywy organizacji.
• Alice Di Concetto – Dyrektorka Wykonawcza i Główna Doradczyni Prawna w European Institute for Animal Law & Policy, wykładowczyni etyki zwierząt na Sciences Po w Paryżu.
• Giulia Innocenzi – dziennikarka śledcza znana z reportaży o fermach przemysłowych, współreżyserka filmu Food for Profit, pracująca w programie Report w telewizji Rai.
• Nusa Urbancic – Dyrektorka Generalna Changing Markets Foundation, wcześniej Dyrektorka ds. Kampanii, odpowiedzialna za strategie, badania i komunikację organizacji.

Panel odsłoni kulisy manipulacji narracjami środowiskowymi przez przemysł spożywczy, który pod pozorem „zielonych” działań próbuje utrzymać status quo i blokować rzeczywiste zmiany.

Greenwashing nie jest jedynie drobnym nadużyciem marketingowym, lecz poważną barierą systemową, która spowalnia transformację żywności i klimatu. Zamiast zachęcać do zmian, odciąga uwagę od realnych działań i podważa zaufanie do rynku. Dyskusja podczas European Vegan Summit pozwoli spojrzeć na problem całościowo – przez pryzmat prawa, etyki, mediów i aktywizmu – oraz wskazać rozwiązania, które mogą zwiększyć przejrzystość i wzmocnić pozycję konsumentów i konsumentek. To rozmowa o przyszłości systemu żywnościowego opartego na wiarygodności, odpowiedzialności i realnym zrównoważeniu.

Panel odbędzie się 11 września 2025 (czwartek) w godz. 18:45 – 20:00 CET (online).

Pełny program i rejestracja dostępne są na stronie wydarzenia.

Dowiedz się także więcej o innych panelach i prelekcjach odbywających się w ramach European Vegan Summit:

Przejrzystość w systemie żywności to fundament prawa do zdrowia

Co naprawdę wiemy o tym, co jemy?

Umowa UE–Mercosur: cena globalnego handlu jednym z tematów EVS

Czas na zdrową konkurencję w sektorze żywności

Tomato Gate: Kto naprawdę kontroluje ceny żywności?  

Polityka żywności według Fabio Ciconte na European Vegan Summit

Photo: Brian Yurasits / Unsplash