Bruksela zwleka, Green REV Institute działa

Do Europejskiej Rzeczniczki Praw Obywatelskich, Teresy Anjinho, wpłynęła skarga dotycząca opóźnień i braku przejrzystości KE w sprawie prawa dla zrównoważonych systemów żywnościowych. Brak działań w sprawie przyjęcia ram prawnych dla zrównoważonych systemów żywnościowych (SFSL) to rażące naruszenie kluczowych zasad prawa Unii Europejskiej, podważające zaufanie do instytucji unijnych i ich zdolność do efektywnego zarządzania procesami legislacyjnymi oraz realizacji ogłoszonych celów politycznych – czytamy w skardze Green REV Institute przeciwko KE.

Komisja Europejska planowała przyjęcie aktu dotyczącego zrównoważonych systemów żywnościowych do końca 2023 r. w ramach strategii „Od pola do stołu”. W konsultacjach publicznych zakończonych w lipcu 2022 r. udział wzięło ponad 2 600 osób i organizacji, a ponad 90% uczestników uznało obecny system żywnościowy UE za niezrównoważony. Mimo tego projekt nie został opublikowany, a w październiku 2023 r. inicjatywa została zdjęta z programu prac legislacyjnych na 2024 r., bez podania przyczyn ani planów kolejnych działań. Komisja Europejska naruszyła w ten sposób standardy przejrzystości i dobrej administracji określone m.in. w art. 15 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz art. 41 Karty Praw Podstawowych UE.

Brak ram prawnych dla zrównoważonych systemów żywnościowych nie jest jedynie formalnym opóźnieniem – stanowi realne zagrożenie dla zdrowia ludzi, klimatu i bioróżnorodności. SFSL miało być kluczowym narzędziem transformacji europejskiego systemu żywnościowego, integrującym kwestie jakości żywności, ochrony środowiska i wsparcia dla rolników. Wycofanie inicjatywy bez uzasadnienia utrwala obecny stan rzeczy i odsuwając w czasie konieczne reformy, których domaga się zarówno nauka, jak i społeczeństwo obywatelskie.

Green REV Institute wzywa Komisję Europejską do natychmiastowego działania w sprawie SFSL. Organizacja domaga się publicznego wyjaśnienia przyczyn opóźnienia w publikacji aktu prawnego, przedstawienia zaktualizowanego harmonogramu prac legislacyjnych oraz udostępnienia wyników konsultacji publicznych w formie uporządkowanej i anonimowej. Skarga podkreśla też potrzebę zwiększenia przejrzystości i komunikacji z interesariuszami – w tym społeczeństwem obywatelskim, środowiskiem naukowym i podmiotami gospodarczymi – poprzez briefingów, warsztaty i otwarte konsultacje zgodnie z duchem art. 11 TUE.

Green REV Institute podkreśla, że dalsze zwlekanie z przyjęciem ram prawnych SFSL oznacza utratę cennego czasu w realizacji niezbędnej transformacji europejskiego systemu żywnościowego i ryzyko pogłębiania kryzysów zdrowotnych, klimatycznych i środowiskowych.

Photo: Multimedia Centre | European Parliament