Prawo do życia w czystym środowisku a produkcja zwierzęca

9 października 2024 r. odbyło się posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Tematem posiedzenia była informacja na temat „Zagrożenie polskich gospodarstw rolnych wynikające z niekorzystnych dla rolników wyroków sądowych”. W trakcie posiedzenia omawiano sprawę hodowcy świń spod Łodzi, który ma zapłacić ponad 100 tysięcy złotych, ze względu na uciążliwości odorowe.

Green REV Institute: „Prosimy o kompleksowego ujęcie kwestii rozwoju obszarów wiejskich vs. produkcja zwierzęca. To nie jest kwestia jednego gospodarstwa, kilkuset protestów mieszkanek i mieszkańców Polski. To kwestia przeprojektowania systemu żywności, systemu dopłat i ochrony praw człowieka. To bardzo ważna kwestia, bo kwestia zmierzenia się z prawdą o tym, że nie możemy produkować żywności ze szkodą dla ludzi, dla zdrowia, dla środowiska. Decydenci mają wszystkie dane na stole – dane dot. ciągłego spadku liczby gospodarstw, dane dot. eksportu a nie budowania bezpieczeństwa żywnościowego kraju, dane Najwyższej Izby Kontroli dot. antybiotykooporności, dot. bezpieczeństwa żywności. Rola decydentów nie polega na polaryzowaniu społeczeństwa, na dzieleniu ludzi poprzez stawanie po jednej ze stron. Rola decydentów to wzięcie odpowiedzialności za niedziałający system żywności i zmierzenie się z konsekwencjami. Tak – ta sytuacja to konsekwencja braku działań na rzecz zrównoważonego systemu żywności. Już w czerwcu 2022 r. Ministerstwo Zdrowia po posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiło wyniki badań na obszarze województwa Wielkopolskiego, wskazując, że: 

1. “Chów zwierząt bez wątpienia nie pozostaje bez wpływu na zdrowie zarówno dla osób pracujących na fermach przemysłowych, jak i osób zamieszkujących w ich sąsiedztwie. Oprócz zagrożeń chemicznych i fizycznych, zagrożenie stanowią szkodliwe czynniki pochodzenia biologicznego. W środowisku o charakterze wiejskim źródłem szkodliwych czynników biologicznych (SCB) są: zakażeni ludzie i zwierzęta, ścieki,odpady, produkty zwierzęce i roślinne, pyły, wydaliny ludzkie i zwierzęce, materiał kliniczny, gleba, woda, aerozole.

Zwracamy uwagę na to pismo bo minęły ponad 2 lata a brak rozwiązań prawnych i systemowych powoduje, że problem zagrożenia zdrowia publicznego tylko narasta. Konieczne jest rozpoczęcie debaty o zmianach we Wspólnej Polityce Rolnej. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi ma wiele instrumentów, żeby zadbać o prawa osób mieszkających na obszarach wiejskich i o polskie rolnictwo. 

Na koniec chcemy wspomnieć, że w kadencji 2019-2024 Parlamentu Europejskiego został złożony z inicjatywy posłanki Sylwii Spurek, wsparty przez organizacje pozarządowe i osoby eksperckie projekt rezolucji w sprawie zdrowia i życia ludzi mieszkających w pobliżu ferm.

W projekcie zaproponowano:

• aktualizację prawodawstwa UE w zakresie: odległości ferm od miejsc życia i aktywności ludzi oraz koncentracji ferm; 
• wzmocnienie kontroli implementacji i stosowania Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE oraz Dyrektywy 91/676/EWG dotyczącej ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego w państwach członkowskich;
• szybkie zaproponowanie przez Komisję Europejską zmiany dyrektywy 2016/2284 w sprawie redukcji krajowych emisji niektórych zanieczyszczeń atmosferycznych, aby ustanowić cele redukcji emisji, w tym dla amoniaku produkowanego przez fermy, konieczne dla zagwarantowania prawa do zdrowia, czystego środowiska i życia rodzinnego

Warto zastanowić się, w jaki sposób na poziomie krajowym, czyli prawa polskiego możemy podjąć te tematy, mimo braku zainicjowania zmian w prawie unijnym.”

Credit: unsplash