Zmień system żywnościowy!
Zróbmy to razem
Moment niezależności Europy – Program KE 2026
Moment niezależności Europy
Komisja Europejska zaprezentowała 21 października program prac na 2026 rok, zatytułowany „Moment niezależności Europy”, który wyznacza strategiczne kierunki działania Unii Europejskiej w obliczu rosnących wyzwań geopolitycznych, gospodarczych i klimatycznych. Nowy plan ma umocnić suwerenność, odporność i niezależność Europy w kluczowych obszarach – od przemysłu i bezpieczeństwa po ochronę klimatu i demokrację.
Jak podkreśliła przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen, „program prac na 2026 rok to kolejny krok w stronę silniejszej, bardziej suwerennej Europy. Będziemy nadal współpracować z Parlamentem Europejskim i Radą, by wzmocnić konkurencyjność, uprościć przepisy, wesprzeć obywateli w kryzysie kosztów życia i chronić nasze wspólne wartości”.
Uproszczenia i lepsze wdrażanie prawa
Jednym z głównych priorytetów Komisji w 2026 roku będzie ograniczanie biurokracji i ułatwienie stosowania prawa unijnego przez obywateli, przedsiębiorstwa i administracje. Przedstawiony pierwszy raport przeglądowy dotyczący uproszczeń i wdrażania przepisów pokazuje postępy osiągnięte m.in. dzięki tzw. pakietom omnibusowym i innym inicjatywom, które mają przynieść ponad 8,6 miliarda euro rocznych oszczędności dla firm i obywateli. Warto zauważyć, że rozwiązania te były wielokrotnie krytykowane przez organizacje pozarządowe i środowisko naukowe, które wskazywały na negatywne konsekwencje społeczne deregulacji i ciągłe wzmacnianie przemysłu kosztem zdrowia publicznego czy ochrony środowiska.
Nowe propozycje uproszczeń obejmą kluczowe sektory, takie jak motoryzacja, środowisko, opodatkowanie, bezpieczeństwo żywności i pasz, wyroby medyczne oraz energia. Komisja zapowiada także kontynuację tzw. dialogów wdrożeniowych, które mają identyfikować dalsze możliwości redukcji kosztów administracyjnych.
Obecnie Komisja prowadzi ponad 1 500 postępowań naruszeniowych wobec państw członkowskich, dążąc do pełnego wdrożenia unijnych przepisów.
Priorytety na 2026 rok: silniejsza, bezpieczniejsza, bardziej innowacyjna Europa
W obszarze gospodarki i przemysłu KE zapowiedziała m.in. Industrial Accelerator Act, mający wzmocnić europejską bazę przemysłową i miejsca pracy w sektorach strategicznych. Powstanie również Centrum Surowców Krytycznychoraz Circular Economy Act, wspierający gospodarkę obiegu zamkniętego. Do 2028 roku Komisja chce usunąć bariery w Jednolitym Rynku, tworząc tzw. „piątą wolność” – swobodny przepływ wiedzy i innowacji.
W zakresie bezpieczeństwa i obrony priorytetem będzie rozwój inicjatywy European Drone Defence Initiative oraz wzmocnienie wschodniej flanki UE w ramach programu Readiness 2030.
Nowy Quality Jobs Act ma poprawić jakość zatrudnienia i warunki pracy, a Fair Labour Mobility Package ułatwi przenoszenie kwalifikacji zawodowych między krajami UE. Komisja zapowiada również działania w odpowiedzi na kryzys mieszkaniowy i rosnące koszty życia.
Utrzymanie jakości życia: bezpieczeństwo żywności, woda i przyroda
Bezpieczne dostawy żywności w połączeniu ze zdrowymi ekosystemami są kluczowe dla dobrobytu Europy. Budując na wynikach Strategicznego Dialogu o Przyszłości Rolnictwa i obecnej Wizji dla Rolnictwa i Żywności, Komisja wprowadzi środki wspierające konkurencyjność rolników, łańcuchów agrospożywczych oraz społeczności wiejskich, jednocześnie upraszczając przepisy rolnicze.
W ramach wsparcia europejskich producentów żywności zostanie uruchomiona kampania Kupuj europejską żywność, a przepisy dotyczące nieuczciwych praktyk handlowych w łańcuchu żywnościowym zostaną zaktualizowane, zwiększając przejrzystość i bezpieczeństwo prawne. Komisja podkreśla, że rolnicy nie powinni być zmuszani do sprzedawania produktów poniżej kosztów produkcji. Wzmocniona zostanie także dyplomacja gospodarcza w sektorze rolno-spożywczym oraz dialogi partnerskie na poziomie wielostronnym.
Strategia dla sektora hodowlanego ma zwiększyć konkurencyjność, odporność i zrównoważony rozwój sektora, natomiast Wizja 2040 dla rybołówstwa i akwakultury wzmocni te sektory, a Ocean Act wyznaczy kierunki zarządzania oceanami w Europie. Komisja kontynuuje wdrażanie Strategii Odporności Wodnej wraz z cyfrowym planem działań i platformą mobilizującą aktorów w sektorze wodnym, w celu poprawy efektywności i konkurencyjności. W polityce klimatycznej UE przygotowanie na skutki zmian klimatu stanie się trwałym elementem, obejmując m.in. lepsze zarządzanie pożarami, ochronę kluczowych ekosystemów i inwestycje w kapitał naturalny.
Jednak organizacje pozarządowe zwracają uwagę na brak informacji dotyczących rewizji prawa o dobrostanie zwierząt. Pomimo wcześniejszych deklaracji komisarza Olivera Várhelyi o opublikowaniu pierwszych projektów ustawowych do 2026 roku, w tym dotyczącym wycofania klatek, temat nie pojawia się w programie prac. Komisja kontynuuje konsultacje publiczne, a przedstawiciele urzędów twierdzą, że prace nad tematem trwają. Obowiązujące przepisy nie były nowelizowane od ponad 20 lat, pozostawiając miliony zwierząt bez ochrony, a regulacje są fragmentaryczne w poszczególnych państwach członkowskich.
Reineke Hameleers, CEO Eurogroup for Animals, komentuje: „Dlaczego Komisja publicznie zobowiązuje się do publikacji propozycji w IV kwartale 2026 roku, a jednocześnie nie uwzględnia jej w Programie Prac? Obywatele zasługują na przejrzystość i pewność. Komisja musi jasno określić harmonogram realizacji długo obiecywanego prawa o dobrostanie zwierząt.”
Anna Spurek, CEO Green REV Institute, komentuje: „Komisja Europejska mówi wiele o konkurencyjności ale nie pokazuje planu dla konkurencyjności europejskich rolników i ochrony praw konsumentów. Niestety konkurencyjność prezentowana przez KE jest przywilejem dla przemysłu i grup interesów a nie dla milionów obywateli UE. „
Demokracja, globalne partnerstwa i przyszłość Unii
Komisja zapowiada działania wzmacniające odporność instytucji demokratycznych na dezinformację i ekstremizm, a także nowe strategie w ramach Equality Union, obejmujące równość płci i prawa osób z niepełnosprawnościami.
W polityce zagranicznej UE utrzyma wsparcie dla Ukrainy i Mołdawii, z naciskiem na pomoc finansową, wojskową i odbudowę. Nowy pakt dla regionu Morza Śródziemnego oraz strategia dla Bliskiego Wschodu mają zwiększyć skuteczność działań Unii w niestabilnych regionach.
Cały program opiera się na nowej propozycji Wieloletnich Ram Finansowych (MFF) o wartości blisko 2 bilionów euro, które mają zapewnić środki na realizację ambitnych celów politycznych. Komisja apeluje do Parlamentu i Rady o ich szybkie przyjęcie.
źródło: Komunikat prasowy KE , Program Prac 2026, Eurogroup for Animals
Przeczytaj także: Rozpoczyna się sesja plenarna w Strasburgu, Program Prac KE bez zwierząt?
Photo: Unsplash , Nikolett Emmert
