Uproszczenia kosztem osób konsumenckich i klimatu

Proponowane przez Unię Europejską uproszczenia regulacji w sektorze hodowlanym budzą sprzeciw Federacji Bezpieczna Żywność. Organizacja ostrzega, że zmiany te mogą ograniczać prawa osób konsumenckich, pogłębiać ubóstwo żywnościowe oraz zagrażać zdrowiu publicznemu i klimatowi.

Federacja Bezpieczna Żywność podkreśla, że uproszczenie procedur w zakresie zatwierdzania środków ochrony roślin, produktów biobójczych czy dodatków paszowych może ograniczać przejrzystość i dostęp do informacji o produktach. Jak czytamy w stanowisku organizacji: „Ograniczenie dostępu do tych informacji może naruszać ich prawa do świadomego wyboru i ochrony zdrowia.”

Autorki i autorzy stanowiska podkreślają także, że prawo do informacji o składzie i bezpieczeństwie żywności jest fundamentalne, a każda inicjatywa ustawodawcza UE powinna być zgodna z Kartą Praw Podstawowych oraz unijnym prawodawstwem konsumenckim. „Żadne działania nie mogą ograniczać prawa osób konsumenckich do pełnej, rzetelnej i przejrzystej informacji o produktach żywnościowych” – podkreślono w stanowisku.

Wspieranie przemysłu hodowlanego poprzez uproszczenie regulacji może prowadzić do wzrostu cen produktów mięsnych i nabiałowych, pogłębiając problem ubóstwa żywnościowego w UE. W Polsce sytuacja jest szczególnie niepokojąca – w 2023 r. niemal 80% osób korzystających z pomocy żywnościowej zmagało się z trudnościami w zakupie jedzenia, a 60% było zmuszonych zadłużać się, by zapewnić sobie posiłki. Dane wskazują na konieczność pilnych działań mających na celu poprawę dostępności do pełnowartościowej żywności, szczególnie dla osób w sytuacji ubóstwa.

Niepokój budzi także aspekt zdrowotny. Intensywna hodowla zwierząt sprzyja chorobom zakaźnym, rozwojowi oporności na antybiotyki i zwiększa ryzyko pandemii. Federacja ostrzega: „Promowanie intensywnej hodowli poprzez uproszczenie regulacji w sektorze hodowlanym jest nieodpowiedzialne i sprzeczne z celem ochrony zdrowia publicznego.”

Z punktu widzenia klimatu i środowiska produkcja mięsa i nabiału odpowiada za znaczne emisje gazów cieplarnianych, wylesianie i degradację ekosystemów. Federacja apeluje, aby UE inwestowała w zrównoważone praktyki rolnicze i alternatywne źródła białka, które byłyby dostępne dla wszystkich.

Proponowane przez Unię Europejską uproszczenia regulacji w sektorze hodowlanym i żywnościowym mogą naruszać szereg podstawowych praw konsumentów – apeluje Federacja Bezpiecznej Żywności. Przede wszystkim zagrożone jest prawo do informacji i przejrzystości, zapisane w art. 35, 41 i 42 Karty Praw Podstawowych UE, a także w Rozporządzeniu (WE) nr 178/2002, Rozporządzeniu (UE) nr 1169/2011 oraz Dyrektywie 2011/83/UE. Ograniczenie dostępu do pełnych danych o składzie i bezpieczeństwie żywności zmniejsza możliwość świadomego wyboru produktów oraz utrudnia ochronę zdrowia.

Równocześnie zagrożone jest prawo do ochrony zdrowia (art. 35 Karty Praw Podstawowych UE i Rozporządzenie 178/2002), gdyż promowanie przemysłowej hodowli poprzez uproszczenia zwiększa ryzyko chorób związanych z nadmiernym spożyciem mięsa i nabiału, a także ryzyko chorób zakaźnych i narastającej oporności na antybiotyki.

Dodatkowo, prawo do dobrej administracji i dostępu do dokumentów (art. 41 i 42 Karty Praw Podstawowych UE) może zostać ograniczone poprzez zmniejszenie przejrzystości procesów decyzyjnych przy zatwierdzaniu nowych produktów. Obywatele i obywatelki UE mogliby mieć utrudniony dostęp do rzetelnych informacji o procedurach legislacyjnych i decyzjach dotyczących bezpieczeństwa żywności, co stoi w sprzeczności z fundamentalnymi zasadami ochrony osób konsumenckich.

Zdaniem Federacji Bezpieczna Żywność uproszczenia regulacyjne w sektorze hodowlanym stawiają interes przemysłu ponad prawa konsumentów, zdrowie publiczne i klimat. Organizacja wzywa Komisję Europejską do przemyślenia zmian i promowania rozwiązań zrównoważonych, które zapewnią bezpieczną, zdrową i dostępną żywność dla całej populacji.

Stanowisko Federacji Bezpieczna Żywność tutaj.

Photo: ALEXANDRE LALLEMAND on Unsplash