Green REV uczestniczył w pracach JRC nad zamówieniami publicznymi

Na przełomie maja i czerwca br. Green REV Institute brał udział w konsultacjach społecznych dotyczących nowych kryteriów zrównoważonych zamówień publicznych na żywność i usługi gastronomiczne, prowadzonych przez Wspólne Centrum Badawcze Komisji Europejskiej (JRC). Dokument JRC wpisuje się w „Wizję dla rolnictwa i żywności” przyjętą przez Komisję Europejską 19 lutego 2025 roku, wskazując zamówienia publiczne jako kluczowy instrument transformacji systemu żywnościowego UE w kierunku większej zrównoważoności i poprawy zdrowia publicznego. Raport stanowi aktualizację wcześniejszych kryteriów GPP z 2019 roku i wyznacza nowe standardy zrównoważonych zamówień publicznych w UE. Rekomendacje Green REV Institute dotyczące wsparcia żywności roślinnej zostały szeroko uwzględnione w finalnym dokumencie.

JRC jest wewnętrzną jednostką naukowo-badawczą Komisji Europejskiej, odpowiedzialną za opracowywanie raportów, wytycznych i danych wspierających decyzje polityczne oparte na wiedzy naukowej. Z 200 zaproszonych organizacji jedynie 48 aktywnie uczestniczyło w konsultacjach, w tym Green REV Institute, dostarczając merytoryczne komentarze do projektu kryteriów. Konsultacje odbyły się za pośrednictwem platformy BATIS (Best Available Techniques Information System). Ich podsumowaniem był międzynarodowy webinar online z udziałem około 90 ekspertów z całej Europy, który odbył się 12 czerwca 2025 roku. Jak podkreślają autorzy raportu, wszystkie opinie i komentarze zostały szczegółowo przeanalizowane przed finalizacją dokumentu.

Nowe kryteria JRC mocno akcentują rolę żywności roślinnej w zamówieniach publicznych. Dokument zawiera kompleksowe zapisy dotyczące wsparcia diet roślinnych, m.in.: obowiązek promowania diet roślinnych w planowaniu menu, zapewnienie minimum jednego dania wegetariańskiego dziennie, możliwość wprowadzenia dni bezmięsnych, wzbogacanie dań mięsnych roślinami strączkowymi, zbożami pełnoziarnistymi lub warzywami oraz ograniczanie udziału czerwonego i przetworzonego mięsa.

Kryteria żywieniowe promują codzienne oferowanie warzyw i owoców, regularne włączanie roślin strączkowych jako danie główne w 20–40% dni (w zależności od typu cateringu), podawanie orzechów i nasion w ilości 20–30 g minimum 40% dni, preferencję dla wysokiej jakości olejów roślinnych oraz ograniczenie tłuszczów nasyconych i głębokiego smażenia.

JRC podkreśla, że zwiększenie konsumpcji owoców, warzyw, roślin strączkowych, orzechów i zbóż pełnoziarnistych przy jednoczesnym ograniczeniu spożycia mięsa jest najskuteczniejszą strategią zmniejszenia wpływu środowiskowego zamówień żywnościowych i poprawy zdrowia populacji.

Jak podkreśla Green REV Institute, publiczne instytucje w UE, w tym szkoły, szpitale i urzędy, serwują miliony posiłków rocznie, co czyni zamówienia publiczne potężnym narzędziem polityki publicznej. Zrównoważone zamówienia mogą stymulować popyt na produkty roślinne, wspierać rolniczki i rolników przechodzących na produkcję roślinną lub agroekologiczną, poprawiać zdrowie publiczne, ograniczać emisję gazów cieplarnianych oraz kształtować zdrowe nawyki żywieniowe wśród dzieci i młodzieży. Nowe kryteria JRC wykraczają poza wymiar środowiskowy i po raz pierwszy kompleksowo integrują cztery wymiary zrównoważonego rozwoju: środowiskowy, zdrowotny i żywieniowy, społeczny oraz ekonomiczny. Uwzględniają m.in. redukcję emisji i ochronę bioróżnorodności, wytyczne dotyczące soli, cukrów i tłuszczów, godne warunki pracy w całym łańcuchu dostaw oraz wsparcie krótkich łańcuchów dostaw i lokalnych producentów.

Raport „Criteria for Sustainable Public Procurement (SPP) for Food, Food Services, and Vending Machines” jest dostępny tutaj.

Photo: Freepik