Czy 2025 rok odmienił los zwierząt?

Świat zaczyna zmieniać podejście do zwierząt, traktując je z większym szacunkiem i troską. Rok 2025 przyniósł w wielu częściach globu istotne decyzje polityczne i prawne, które choć często mają charakter etapowy, zapowiadają realną poprawę jakości życia zwierząt.

W Wielkiej Brytanii pod koniec grudnia rząd opublikował Animal Welfare Strategy for England – najbardziej kompleksowy od lat dokument określający kierunki reform w ochronie zwierząt. Strategia zakłada m.in. konsultacje dotyczące stopniowego wycofywania systemów klatkowych w hodowli, w tym klatek dla kur niosek oraz tzw. kojców porodowych dla świń (farrowing crates), które od dekad krytykowane są za skrajne ograniczenie naturalnych zachowań zwierząt. Rząd jednoznacznie wskazuje, że takie praktyki nie mogą być dłużej akceptowane w nowoczesnym systemie prawnym.

Dokument przewiduje także zmiany w metodach ogłuszania świń, odejście od stosowania dwutlenku węgla, nowe zasady dotyczące uboju ryb, działania wymierzone w tzw. pseudo-hodowle szczeniąt oraz konsultacje w sprawie zakazu elektrycznych obroży dla psów. Zapowiedziano również prace nad zakazem gotowania żywych krabów i homarów, po wcześniejszym uznaniu tych zwierząt za zdolne do odczuwania bólu.

W Meksyku w 2025 roku władze Mexico City zakazały tradycyjnych, krwawych walk byków, zastępując je widowiskami pozbawionymi przemocy wobec zwierząt. Choć przepisy te nie obowiązują w całym kraju, stanowią historyczny przełom w państwie, gdzie tauromachia była obecna od ponad pięciu stuleci.

We Włoszech proces odchodzenia od wykorzystywania zwierząt w cyrkach ma charakter etapowy. Parlament już wcześniej przyjął przepisy przewidujące stopniowe zniesienie udziału zwierząt w widowiskach cyrkowych i objazdowych, w tym zakaz pozyskiwania nowych zwierząt oraz ich rozmnażania na potrzeby cyrków. Choć kierunek zmian jest jednoznaczny, pełne wdrożenie zakazu nadal wymaga aktów wykonawczych rządu, dlatego w 2025 roku nie można jeszcze mówić o całkowitym i powszechnie obowiązującym zakazie. Mimo to Włochy należą do krajów, które formalnie zadeklarowały odejście od tej formy rozrywki jako sprzecznej z rosnącymi standardami ochrony zwierząt.

Tasmania ogłosiła rozpoczęcie procesu wygaszania wyścigów chartów, rozłożonego na kolejne lata, po dekadach kontrowersji związanych z traktowaniem zwierząt w tym sporcie. W Czechach wprowadzono zakaz trzymania psów na łańcuchach, a w Los Angeles zamknięto ostatnią rzeźnię działającą na terenie miasta.

W Polsce również nastąpiły zmiany. W 2025 roku przyjęto ustawę zakazującą hodowli zwierząt tzw. futerkowych w celach komercyjnych. Nowe prawo przewiduje stopniowe wygaszanie ferm – wszystkie istniejące hodowle muszą zostać zamknięte najpóźniej do 31 grudnia 2033 r., a zakładanie nowych ferm jest już zabronione.

Holandia prowadzi prace nad wprowadzeniem ogólnokrajowego zakazu sprzedaży i używania fajerwerków konsumenckich, który ma obowiązywać od sylwestra 2026/27. Choć inicjatywa zyskała szerokie poparcie, w 2025 roku pełny zakaz jeszcze nie obowiązuje. W Czechach od 1 grudnia 2025 roku weszły w życie zaostrzone przepisy ograniczające używanie fajerwerków w określonych miejscach oraz wprowadzające surowsze zasady ich sprzedaży, mające na celu ochronę ludzi i zwierząt przed skutkami ich użycia.

W stanie Waszyngton podpisano nowe prawo rozszerzające ochronę przed przemocą wobec zwierząt oraz zaostrzające kary za znęcanie się nad nimi. W Nowej Zelandii, która jako jedna z pierwszych na świecie uznała zwierzęta za istoty czujące, 2025 rok stał się momentem, w którym to uznanie zaczęto przekładać na praktykę prawną poprzez surowszą interpretację przepisów i realne konsekwencje dla działań powodujących cierpienie zwierząt.

W Nowym Jorku władze miasta w 2025 roku publicznie poparły projekt ustawy, której celem jest stopniowe wycofanie koni ciągnących powozy z okolic Central Parku, wskazując na konieczność poprawy warunków życia zwierząt oraz bezpieczeństwa mieszkańców i turystów.

Rok 2025 nie przyniósł jeszcze powszechnych i natychmiastowych zakazów wszystkich kontrowersyjnych praktyk, ale wyraźnie zaznaczył zmianę paradygmatu. Coraz częściej zwierzęta przestają być traktowane wyłącznie jako narzędzia czy produkty, a zaczynają być postrzegane jako istoty czujące, których cierpienie wymaga realnej ochrony prawnej.

Stopniowe wycofywanie klatek, zakazy bolesnych praktyk i wprowadzanie nowych standardów to realna poprawa życia milionów zwierząt na całym świecie. Ta zmiana jest efektem lat presji aktywistów, naukowców i zwykłych ludzi, którzy nie godzą się na cierpienie zwierząt w laboratoriach, klatkach czy na arenach. To dopiero początek, ale rok 2025 daje nadzieję, że kolejne lata przyniosą dalsze, jeszcze odważniejsze reformy, w których empatia coraz częściej przekładać się będzie na konkretne decyzje polityczne i prawne.

Photo by Becky Phan on Unsplash

Przeczytaj także: Holandia wygasza największą chlewnię w kraju